کد مطلب:2528 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

درمان حواس پرتي چيست؟

عامل يا عوامل حواس پرتي و عدم تمركز و پراكندگي ذهني، هر چه باشد، بهترين راه غلبه بر آن اراده است انسان خليفه خدا در زمين است. قرآن مي فرمايد: انّي جاعل في الأرض خليفه؛(1) من در روي زمين جانشيني (نمايندهاي) قرار خواهم داد. نماينده و جانشين بايد داراي صفات مستخلف و كسي كه وي را به نمايندگي برگزيده باشد تا بتواند در كارهايي كه به عهده او گذاشته شده، نمايندگي و جانشيني كند.

خداوند مريد و داراي اراده است، تا جايي كه هر كاري را اراده كند، بلافاصله در آن واحد موجود و محقّق مي شود.

قرآن مي فرمايد: إنّما أمره اذا اراد شيئاً أن يقول له كن فيكون؛(2) فرمان او چنين است كه هرگاه چيزي را اراده كند تنها به آن مي گويد: موجود باشد، آن نيز بي درنگ موجود مي شود. خداوند نيروي اراده را به بشر هم داده است.

لذا انسان كارهايي را كه خارج از توان او نيست، در صورتي كه اراده كند و تصميم قاطع بگيرد، آن كار را انجام خواهد داد هر چند بسيار سخت و طاقت فرسا باشد، چنان كه گفتهاند: خواستن توانستن است. انسان اگر به خود آيد و نيروي اراده خدادادي را شكوفا سازد، اراده او شكستناپذير خواهد بود. مولاي متقيان امير مؤمنان علي(ع) به همام فرمود: يا هما! المؤمن نفسه أصلب من الصلد؛(3) اي همام! روحيه مؤمن از سنگ خارا شكست ناپذيرتر است.

حضرت در حديث ديگر فرمود: ثمره عزم و تصميم پيروزي است.(4) نيز فرمود: ضادوا التواني بالعزم؛(5) سستي را با عزم و اراده مبارزه كنيد. امام موسي بين جعفر(ع) فرمود: و قد علمت أن أفضل زاد الرّاحل اليك عزم اراده يختارك بها؛(6) تحقيقاً مي دانم بهترين توشه آن كه به سوي تو سفر كند، اراده ثابت است كه تنها تو را بخواهد خداوند تبارك و تعالي خطاب به پيامبرش حضرت محمد(ص) مي فرمايد: فاذا عزمت فتوكّل علي اللَّه يحب المتوكّلين؛(7) هنگامي كه تصميم گرفتي، (قاطع باش) بر خدا توكّل كن، زيرا خداوند متوكّلان را دوست دارد.

با سستي اراده، زندگي انسان در شئون مختلف حتماً به شكست مي انجامد. بدبختيها به علت سستي اراده جان مي گيرد. نه استعداد و نه بنوع هيچ كدام نمي توانندجاي اراده نيرومند را بگيرند. چه فايده دارد كه انسان داراي استعداد و مواهب فوق العاده باشد اما در راه رسيدن به مقصود آن را مورد استفاده قرار ندهد. تاريخ روشن ساخته است كه كشفيات و ابتكارات و تحوّلات و انقلابهاي اجتماعي، همه مرهون اراده مرداني بوده است كه با عزمي راسخ به پيش تاخته و موانع را يكي پس از ديگري برطرف نمودهاند. اراده قاطع و تصميم راسخ امام خميني رضوان اللَّه تعالي عليه بود كه سنگرهاي محكم رژيم ستم شاهي را يكي پس از ديگري فتح كرد و در نتيجه كام ملّت شريف ايران را با ثمره پيروزي شيرين نمود.

آموزگار دل سوزي گاهي هنگام تدريس فرياد مي زد: ساكت! بعد در سكوت حاكم بر كلاس روي تخته سياه مي نوشت: نمي تانم بر مي گشت به شاگردان مي گفت: حالا چه بايد كرد؟ همه يك صدا مي گفتند: نه را از اول آن پاك كن. نه را پاك مي كرد و مي گفت: هرگز اين درس بزرگ را فراموش نكنيد. شما بايد با اعتماد به نفس و عشق به ميهن وايمان به خدا افراد قوي و كاردان باشيد. فراموش نكنيد كه: مي توانيد اگر بخواهيد. (تام ميسي) فوتباليست مشهور وقتي به دنيا آمد، يك دستش ناقص بود و فقط يك نيمه از پاي راست را داشت اما با همين وضع با بچهها بازي مي كرد. در بازي فوتبال متوجه شد مي تواند توپ را از هر بازيكني دورتر بزند و براي انجام اين كار كفش مخصوص تهيه كرد. او بدون توجه به نقص عضو در امتحان شوت زني شركت كرد. مربي تيم با ديدن اعضاي ناقص او در عضويتش ترديد كرد، ولي نتوانست در برابر اعتماد به نفس و اراده قوي تام ايستادگي كند و تام به دستور مربي به داخل زمين دويد در حالي كه 66000 نفر تماشاچي نفسها را در سينه حبس كرده بودند.

از فاصله 63 ياردي توپ را به داخل گل فرستاد و بدين ترتيب تيمش برنده شد، او ركورد مسافت بين محل ضربه و دروازه را شكسته بود. كسي فرياد زد: باور نكردني است ولي تام خنديد و به ياد پدر و مادرش افتاد كه هرگز به او نگفته بودند نمي تواند.(8) نتيجه اين كه شما مي توانيد با توكل به خدا و اعتماد به نفس و عزم راسخ و اراده قاطع و تلقين اين كه مي توانيد فكرتان را متمركز كنيد. انشاءاللَّه مسلماً و مطمئناً قادر خواهيد بود به تمركز ذهن مطلوب برسيد.

درسي را خلاصه كردن و نوشتن حواس پرتي را كنترل مي كند و تمركز بيشتر مي آورد.

ترسيم و تصوير آينده روشن مي تواند از حواس پرتي جلوگيري نمايد.

در كتابخانه مطالعه كردن با همين سبك و سياق كه سكوت بر همه جا حاكم است مؤثر است.

گاهي حواس پرتي به خاطر عدم تقويت پايههاي درسي است. چون مسئله را نمي فهمد حواسش پرت مي شود.

پي نوشتها:

1. بقره (2) آيه 30.

2. يس (36) آيه 82.

3. رسالت اخلاق در تكامل انسان، مجتبي موسوي لاري، ص 356.

4. محمّد ري شهري ميزان الحكمه، ماده عزم، شماره 12923 و 12924.

5. همان.

6. همان، شماره 12926؛ شيخ عباس قمي؛ مفاتيح الجنان، اعمال مبعث (27 رجب).

7. آل عمران (3) آيه 159.

8. نورمن وينست پيل، مترجم وجيهه آزرمي، معجزه اراده ص 87 و 88.